Υπάρχουν αρκετοί μύθοι και παρανοήσεις γύρω τα ρευματικά νοσήματα. Η μετάδοση μη επιβεβαιωμένων και σε ορισμένες περιπτώσεις αναληθών πληροφοριών μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να κρατήσει τους ασθενείς μακριά από τις απαραίτητες και ενδεδειγμένες θεραπείες. Για αυτό τον λόγο αξίζει να αναφερθούμε σε αυτούς τους μύθους και να προσπαθήσουμε να τους απομυθοποιήσουμε.
Μύθος 1: Η αρθρίτιδα είναι μια νόσος των ηλικιωμένων.
Γεγονός: Άτομα οποιασδήποτε ηλικίας μπορεί να προσβληθούν από αρθρίτιδα.
Μύθος 2: Η αρθρίτιδα μπορεί να προκληθεί από ένα κρύο και υγρό κλίμα.
Γεγονός: Δυστυχώς, το κλίμα από μόνο του, δεν μπορεί ούτε να προκαλέσει αλλά ούτε και να θεραπεύσει μια φλεγμονώδη αρθρίτιδα.
Μύθος 3: Η αρθρίτιδα μπορεί να προκληθεί από μια φτωχή και μη ισορροπημένη δίαιτα.
Γεγονός: Υπάρχουν πολύ λίγα επιστημονικά στοιχεία και έρευνες για συγκεκριμένες τροφές που μπορεί να προκαλέσουν ή να αποτρέψουν την εκδήλωση μιας φλεγμονώδους αρθρίτιδας. Εξαίρεση αποτελεί η ουρική αρθρίτιδα, όπου η κατανάλωση ορισμένων τροφών (π.χ. οστρακοειδών) και αλκοόλ μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια της νόσου.
Μύθος 4: Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προσβάλλει μόνο τις αρθρώσεις.
Γεγονός: Δυστυχώς μια αθεράπευτη ή υπο-θεραπεύομενη ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για ρευματικά οζίδια, για προσβολή των πνευμόνων, για προσβολή της καρδίας και για την εμφάνιση αγγειίτιδας που σχετίζεται με την ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Μύθος 5: Η άσκηση αντενδείκνυται σε ασθενείς με φλεγμονώδεις αρθρίτιδες
Γεγονός: Ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Η άσκηση και ιδιαίτερα κάτω από την επίβλεψη ενός έμπειρου φυσικοθεραπευτή μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε συνδυασμό πάντα με την φαρμακευτική αγωγή. Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα που γυμνάζονται έχουν λιγότερο πόνο και περιορισμούς από αυτούς που δεν γυμνάζονται.
Μύθος 6: Τα συμπτώματα είναι μόνο ενοχλήσεις ή/και πόνοι στις αρθρώσεις
Γεγονός: Μερικές φορές οι ασθενείς δυσκολεύονται να περιγράψουν την ακριβή φύση των συμπτωμάτων τους. Αρκετές φορές κυριαρχούν στην αρχή της νόσου μη ειδικά συμπτώματα όπως πυρετός, κόπωση, πρωινή δυσκαμψία και μια γενικευμένη καταβολή των δυνάμεων. Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστούν στην αρχή συμπτώματα όπως:
- Μυϊκά άλγη
- Ερεθισμός και φλεγμονή των ματιών
- Τριχόπτωση
- Ξηροφθαλμία
- Ξηροστομία
- Πόνος στο στήθος
- Επιληπτικές κρίσεις ή εγκεφαλικό
Στην περίπτωση προσβολής των αρθρώσεων, πέραν του πόνου, μπορεί να υπάρχει διόγκωση της άρθρωσης, ερυθρότητα και αυξημένη θερμοκρασία πάνω από την πάσχουσα άρθρωση λόγω της φλεγμονής. Να σημειωθεί ότι μια παρατεταμένη και ατελώς θεραπευθείσα φλεγμονή στις αρθρώσεις μπορεί να προκαλέσει αστάθεια των περιαρθρικών δομών και καταστροφή των αρθρώσεων με αποτέλεσμα παραμορφώσεις στις πάσχουσες αρθρώσεις οι οποίες μπορεί στο μέλλον να επηρεάσουν την καθημερινότητα των ασθενών.
Μύθος 7: Οι παρενέργειες των φαρμάκων είναι πολύ επικίνδυνες για να δικαιολογήσουν την θεραπεία
Γεγονός: Η συνεχιζόμενη και μη ελεγχόμενη φλεγμονή που προκαλείται από μια ατελώς θεραπευθείσα ρευματολογική πάθηση μπορεί να προκαλέσει αναιμία χρόνιας νόσου, να αυξήσει το ρίσκο για καρδιαγγειακά νοσήματα, για οστεοπόρωση και για λέμφωμα (ιδιαίτερα στην περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και του συνδρόμου Sjögren). Μελέτες έχουν δείξει ότι το ρίσκο για καρδιαγγειακά νοσήματα σε ασθενείς με υψηλή ενεργότητα νόσου στην ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι περίπου το ίδιο με τον διαβήτη.
Μύθος 8: Μπορώ να διακόψω την θεραπεία μόλις αρχίσω να αισθάνομαι καλά.
Γεγονός: Η απότομη διακοπή της θεραπείας, χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ρευματολόγου μας, αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο για υποτροπή της νόσου και επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Η απώλεια της δράσης ενός φαρμάκου σχετίζεται με τον ρυθμό απομάκρυνσης του από σώμα και ποικίλλει από φάρμακο σε φάρμακο. Ανάλογα με τον χρόνο που το κάθε φάρμακο χρειάζεται για να βγει από τον οργανισμό μας, μπορεί η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων να μην σχετιστεί άμεσα από τον ασθενή με την διακοπή του φαρμάκου.
Μύθος 9: Δεν μπορεί να γίνει τίποτα για την θεραπεία των ρευματικών παθήσεων.
Γεγονός: Οι περισσότερες ρευματολογικές παθήσεις είναι χρόνιες και δυστυχώς δεν υπάρχει στις μέρες μας κάποια αγωγή που θα οδηγήσει σε πλήρη ίαση. Ωστόσο, από την δεκαετία του 1990 με την χρήση των τροποποιητικών της νόσου φαρμάκων (DMARDs) και ιδιαίτερα από την δεκαετία του 2000 με την χρήση των βιολογικών παραγόντων (bDMARDs), η έκβαση των περισσοτέρων ρευματολογικών νοσημάτων έχει βελτιωθεί κατακόρυφα, με ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό ασθενών με μακροχρόνια ύφεση ή κατάσταση χαμηλής ενεργότητας νόσου.
Μύθος 10: Τα εμβόλια αντενδείκνυνται σε ασθενείς με ρευματικές παθήσεις.
Γεγονός: Ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Τα μόνα εμβόλια που αντενδείκνυνται σε ασθενείς με ανοσοκατασταλτική αγωγή είναι τα εμβόλια που περιέχουν εξασθενημένους ζώντες μικροοργανισμούς όπως π.χ. το εμβόλιο του κίτρινου πυρετού, BCG, Zostavaxκτλ.Συμβουλευτείτε τον ρευματολόγο σας για το αν το εμβόλιο που πρόκειται να κάνετε περιέχει ζώντες μικροοργανισμούς. Δεν υπάρχει καμία αντένδειξη για όλα τα υπόλοιπα εμβόλια τα οποία αποτελούν την πλειοψηφία των εμβολίων. Οι ασθενείς που λαμβάνουν Ριτουξιμάμπη (Rituximab, Mabthera©) θα πρέπει να συμβουλευθούν τον ρευματολόγο τους για το κατάλληλο χρονικό σημείο για εμβολιασμό σε σχέση με την τελευταία θεραπεία με Rituximab. Το εμβόλιο έναντι της COVID-19 δεν περιέχει εξασθενημένους ζώντες μικροοργανισμούς.